Oeds van Middelkoop promoveert aan de UvA op een literatuurdidactiek gericht op het leren onderzoeken van literatuurhistorische teksten van de middeleeuwen tot de 19e eeuw, als alternatief voor de literatuurgeschiedenisles waarin leerlingen vooral receptief over teksten en contexten leren. De aanpak is activerend, want leerlingen stellen zelf vragen en verkennen manieren om die uit te werken tot een eigen onderzoek. De didactiek richt zich op het verkennen van verschillende perspectieven op historische en moderne literaire teksten, contexten en maatschappelijke opvattingen, en koppelt literatuurgeschiedenis aan burgerschapsvorming. Oeds werkt als docent Nederlands aan het Hermann Wesselink College Amstelveen en is daarnaast fluitist en freelance musicus met een specialisatie in de historische uitvoeringspraktijk. Hij speelde in orkesten als Anima Eterna Brugge en de Nederlandse Bachvereniging.

Literatuur-historisch redeneren en burgerschap 

Oudere literaire teksten maken deel uit van de leeslijst. Dat is nu zo en dat is met de geactualiseerde kerndoelen nog steeds zo, ook al wordt het begrip historische literatuur aanzienlijk verruimd en valt literatuur tot + 1950 in de nieuwe kerndoelen ook onder de oudere literatuur. De uitdaging voor de literatuurdocent blijft dezelfde: hoe kunnen we leerlingen duidelijk maken dat kennis van die oudere literatuur ook in onze moderne wereld betekenis heeft en relevant is in ons eigen leven? Ik verken strategieën om leerlingen te leren kijken naar de manier waarop historische personages en ook zijzelf als lezer in het leven staan.
Ik heb onderzocht of zelfstandig onderzoek van leerlingen naar het gedrag van personages in oudere literatuur de ogenschijnlijk ouderwetse opvattingen van die personages dichterbij de belevingswereld van leerlingen kan brengen. Dat blijkt goed te kunnen: zo’n onderzoek levert goed beredeneerde, samenhangende tekstinterpretaties op. Is het gedrag van personages totaal anders dan wat we zelf doen, of heeft de historische context raakvlakken met onze eigen wereld en is de denkwereld personages juist goed voorstelbaar? Als leerlingen de teksten onderzoekend lezen en de context verkennen dan merken ze hoe tekstbetekenissen veranderen afhankelijk van het perspectief van waaruit gekeken wordt: modern of historisch, vanuit een personage zelf of vanuit diens sociale omgeving. Zo ontdekken ze de kracht van framing en verkennen ze overeenkomsten en verschillen van maatschappelijke opvattingen vroeger en nu: ze onderzoeken en vergelijken verschillende teksten, en combineren eigen inzichten met literatuurhistorische betekenismogelijkheden. Een workshop over leerlingenonderzoek naar historische personages, verschillende perspectieven op hun doen en laten en de kracht van framing.

Hier kunt u meer lezen over de publicaties en het onderzoek van Oeds.