Op dinsdag 3 oktober vond dan eindelijk de tweede editie van de VONK (Vakdidactisch Onderzoek Nederlands in de Klas) inspiratiemiddag plaats! Het was een zeer inspirerende middag, waarbij door verschillende sprekers de brug werd geslagen tussen onderzoek en lespraktijk.

Erwin Mantingh opende de middag. Hij stelde dat het niet moeilijk is een negatief beeld te schetsen van het schoolvak Nederlands, maar hij wilde met zijn praatje het tegenovergestelde bereiken. Zo zei Erwin: ”Er is momenteel juist veel sprake van vakverbinding tussen neerlandistiek, onderwijswetenschappen en de schoolpraktijk, en vakvernieuwing is in gang.”. We begonnen de middag dus op positieve noot: we moeten ons niet laten meesleuren door sombere verhalen, we moeten kijken waar we invloed kunnen uitoefenen.

Daarna was het tijd voor de eerste workshopronde van die dag. Er werden zeven verschillende workshops aangeboden. Astrid van Winden sprak over het inzetten van de alinea in het schrijfonderwijs. Gepco de Jong gaf met zijn workshop inzicht in het begrip kritisch denken en het belang en de invloed van deze basisvaardigheid in literatuuronderwijs. De workshop van Lieke Holdinga gaf antwoord op de vraag hoe leerlingen ook buiten het leslokaal van Nederlands lees- en schrijfvaardig gemaakt kunnen worden. Linda Ackermans liet haar publiek kennis maken met een vorm van literaire analyse waarmee leerlingen onderzoek kunnen doen naar representaties van de adolescentie in YA-romans. Bij Janneke Stuulen ervoeren de deelnemers hoe het is om peerfeedback te geven aan de hand van paarsgewijs vergelijken. Renate van Keulen liet samen met Nadie Janssen zien hoe leerlingen met een uitdagende didactiek uitgenodigd kunnen worden om te redeneren over literaire teksten. Ten slotte doorliep Mira Beukering in haar workshop de verschillende fasen van de gespreksmethode ‘begeleid diep lezen’ aan de hand van een kort verhaal.

In het pauzeprogramma sprak Patrick Rooijackers als toetsdeskundige bij Stichting Cito over de eindexamens Nederlands van havo en vwo. Deze examens zijn namelijk vernieuwd, wat we in 2024 terug gaan zien. Het eindexamen is aangevuld met meer diversiteit van teksten. Daarnaast komt de focus meer te liggen op de evaluatie en reflectie op teksten door de lezer, en op doelgericht lezen.

Na de pauze was het tijd voor de tweede workshopronde. Ook in deze ronde kwamen zeven workshops aan bod. Anouk de Kleijn legde in haar workshop uit wat leesmotivatie en persoonlijke groei is en hoe je daar met de boekenclubmethode op in kunt spelen. Gijs Leenders betoogde hoe je door middel van een geïntegreerde aanpak bewuste taalvaardigheid stimuleert. Het publiek van Hans Das leerde over de didactische potentie van verschillende gedichten en ging aan de slag met een verzameling gedichten waarmee concrete lesideeën werden opgedaan. Liselore van Ockenburg vertelde hoe je leerlingen kunt begeleiden bij het schrijven van goede teksten op basis van verschillende informatiebronnen aan de hand van een lessenserie. Onder leiding van Moniek Vis onderzochten deelnemers welke mogelijkheden genres bieden om lees- en schrijfvaardigheid te integreren en in welke volgorde kennis en volgorde tijdens lessen aan bod kunnen komen. Oeds van Middelkoop bekeek met zijn deelnemers tot welke inzichten je als moderne lezer van een oude literaire tekst kunt komen door het vergelijken van historische contexten met hedendaagse situaties en teksten, en welke toegevoegde waarde deze aanpak heeft in de literatuurles. Tot slot ging Roy Dielemans aan de slag met een introductie op een lessenserie waarin taalkundige overeenkomsten en verschillen tussen Afrikaans- en Nederlandstalige teksten zichtbaar worden gemaakt voor leerlingen.

Moniek Vis sloot de inspirerende middag af. De deelnemers waren erg enthousiast over het aanbod van interactieve workshops en ze stelden veel praktische ideeën te hebben opgedaan die ze direct kunnen inzetten in de les. 

Meer weten over het programma en de sprekers van VONK 2023? Klik hier.

Foto’s van de inspiratiemiddag: