Renate van Keulen is docent Nederlands op het Van Maerlantlyceum in Eindhoven en docent vakdidactiek/lerarenopleider aan de Radboud Docenten Academie. Ze promoveerde in 2024 aan Tilburg University op een ontwerponderzoek naar een digitale gamificationdidactiek waarmee leerlingen leren redeneren over historische literatuur. Naast haar werk als docent en onderzoeker is Renate coördinator van de redactie letterkunde van het Vakdidactisch handboek van WODN (Werkgroep Onderzoek en Didactiek Nederlands).

Betekenisvol en aansprekend leesonderwijs met een redeneerdidactiek

Tijdens mijn promotieonderzoek ontwikkelde ik een redeneerdidactiek waarmee leerlingen redeneren en inzichten verwerven over een vraagstuk door hun eigen kennis en ideeën en diverse literaire en niet-literaire bronnen met elkaar te verbinden. Naast die didactiek leverde het onderzoek een aantal andere interessante resultaten op. De leerlingen wisten de aangereikte literaire en niet-literaire (‘zakelijke’) teksten op een betekenisvolle en effectieve manier met elkaar te verbinden, zodanig dat ze elkaar in de redenering versterkten. Omdat het lezen van de teksten een duidelijk doel had, namelijk een redenering opstellen over een bepaald thema, waren de leerlingen bovendien gemotiveerd om na te denken over de betekenis en kwamen ze tot een diepe lezing. In een vervolgonderzoek, dat ik samen met Nadie Janssen uitvoer, zijn diverse nieuwe toepassingen van de redeneerdidactiek ontwikkeld en onderzocht in een derde klas: met combinaties van verschillende soorten zakelijke teksten en met combinaties van zakelijke en literaire teksten. De resultaten laten zien dat de redeneerdidactiek van waarde is voor het leesonderwijs. In mijn workshop presenteer ik de didactiek aan de hand van enkele praktijkvoorbeelden en geef ik handvatten om nieuwe toepassingen te ontwerpen voor onder- en bovenbouw. Met die handvatten werken de deelnemers in het laatste deel van de workshop aan een ontwerp voor hun eigen klassen.

Hier leest u meer over de publicaties en het onderzoek van Renate.