Onderzoek naar de samenhang binnen en tussen de alfavakken

Traditioneel is er veelal sprake van aandacht voor leerlijnen en de beredeneerde opbouw van de leerstof binnen een bepaald schoolvak. Aandacht voor de samenhang tussen de verschillende schoolvakken is echter ook van belang, dit vanwege de duidelijke overlap in typen vaardigheden die in het onderwijs centraal staan (taalvaardigheden, (historisch) contextualiseren, het leren een redenering op te zetten, het eerder genoemde tweetalig onderwijs, etc.)

Met het oog op ontwikkelingen rond Onderwijs2032 (waarin vakoverstijgend werken een belangrijk onderdeel is) zou het onderzoek naar de samenhang tussen de alfavakken een prominentere plek kunnen krijgen. Denk bijvoorbeeld aan de relatie tussen cultuur-, erfgoed-, geschiedenis- en burgerschapsonderwijs. Hoe verhouden doelstellingen en praktijken van deze verschillende vakgebieden zich tot elkaar, en op welke manier zou de samenhang hiertussen kunnen worden verbeterd?

Hieronder een greep van mogelijke topics van onderzoek die in het kader van dit thema onderzocht kunnen worden. Daarnaast is het van belang dat u ook kennisneemt van de lijnen van onderzoek die de komende jaren uitgezet worden door de vakdidactische meesterschapsteams:

• Cultuureducatie
• Geschiedenis
• Klassieke Talen
• Moderne Vreemde Talen
• Nederlands

 

Mogelijke topics van onderzoek bij thema Onderzoek naar de samenhang binnen en tussen de alfavakken

Hoe kan het onderwijs in de grammatica/letterkunde geïntegreerd worden in andere vakken, zoals de Klassieke Talen en de Moderne Talen?

Verbetering van bewuste taalvaardigheid en taalreflectie: verbetering van samenhang tussen taalonderwijs bij Nederlands, Moderne Talen en Klassieke Talen.

Voor geschiedenis rijst de vraag hoe binnen het schoolvak een leerlijn kan worden opgezet die toegespitst is op begrips- en vaardighedenontwikkeling.

Ook valt te denken aan de samenhang tussen geschiedenis en filosofie, geschiedenis en levensbeschouwing en religie, of tussen talen (literatuur- en cultuurgeschiedenis) en filosofie, levensbeschouwing of religiewetenschappen. Juist verbanden over de gevestigde schoolvakken heen – letterkunde en filosofie, of letterkunde en ethiek – vormen een uitstekende bron voor onderwijsgerelateerd onderzoek, evenals het onderwijs in de cultuur- en erfgoededucatie (hoe wordt het verleden ‘ervaren’, wat ‘betekent’ het verleden?)

Wat is de bijdrage van de schoolvakken in de humaniora aan burgerschapsvorming en persoonsvorming?

Hoe en op welke terreinen kan vakoverstijgend onderwijs vorm krijgen terwijl de disciplinaire, vakspecifieke kenmerken gewaarborgd blijven?

Meer in het algemeen, welke consequenties hebben zulke vragen als hier gesteld voor het ontwerpen en uitvoeren van samenhangend onderwijs?